تجمع زیستی پایرن در بافت های عضله، آبشش و کبد ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio) در شرایط آزمایشگاهی

زمینه و هدف: طی چند دهه اخیر ورود آلاینده ها بخصوص هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (pahs) به اکوسیستم های طبیعی از قبیل دریاچه ها و آب های آزاد خطرات زیست محیطی بالقوه ای را برای جانداران آبزی ایجاد نموده است. این مطالعه به منظور بررسی میزان و الگوی تجمع زیستی ماده نفتی پایرن، در عضله، آبشش و کلیه ماهی کپور معمولی (cyprinuscarpio) پرورشی در شرایط آزمایشگاهی انجام شده است. روش بررسی: در این تحقیق 30 عدد ماهی کپور معمولی در معرض غلظت های  10، 50 و 100 µg/lپایرن به شیوه غوطه وری قرار داده شد. در انتهای دوره آزمایشی 35 روزه به منظور بررسی تجمع پایرن در بافت های مختلف از ماهیان نمونه برداری شد. آنالیز شیمیایی شامل صابونی کردن، استخراج، جداسازی و پاکسازی طی دو مرحله کروماتوگرافی ستونی و در نهایت کروماتوگرافی گازی با استفاده از دستگاه طیف سنجی جرمی (gc-ms) تعیین گردید. یافته ها: مقایسه میزان تجمع زیستی پایرن در بافت های عضله، آبشش و کبد ماهی کپور معمولی در غلظت های  10، 50 و 100 µg/lاختلاف معنی داری را نشان داد. بیشترین تجمع در دوز µg/l 100 در کبد با میانگین ng/g dw 78/5±685/67 و کمترین تجمع زیستی در دوز µg/l 10 در عضله با میانگین ng/g dw 0/13 ± 0/52 بوده است. روند تجمع ترکیب پایرن در تمامی دوز های مورد مطالعه بصورت مشابه و به ترتیب زیر است: عضله<آبشش<کبد. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر تجمع پایرن در بافت های چرب به خصوص کبد که اندام پذیرنده آلاینده های نفتی است به مراتب بیشتر از آبشش و عضله بوده است.